Η αντιμετώπιση του καρκινοπαθούς ασθενούς είναι πολυδιάστατη και δεν περιορίζεται μόνο στην αντινεοπλασματική θεραπεία.

Εκτός από την αντιμετώπιση της κύριας νόσου έμφαση δίνεται πλέον στην ολιστική προσέγγιση του ασθενούς και στην αντιμετώπιση όλων των συμπτωμάτων και των παρενεργειών που οφείλονται τόσο στο ίδιο το νόσημα ή είναι αποτέλεσμα της θεραπείας του.

Στόχος της ομάδας που παρακολουθεί τον ασθενή είναι η ίαση ή η παράταση ζωής ή η διατήρηση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Μία σημαντική παράμετρος αυτής της ολιστικής προσέγγισης είναι η διατροφική υποστήριξη.

Οι ογκολογικοί ασθενείς συχνά παρουσιάζουν απώλεια σωματικού βάρους, διατροφικές διαταραχές που προκύπτουν από τις χημειοθεραπείες αλλά και από την ίδια τη νόσο, και καταστολή του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Η διατροφική παρέμβαση στοχεύει στην αύξηση ή σταθεροποίηση του σωματικού βάρους, στην αντιμετώπιση των παρενεργειών της θεραπείας και στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο είναι η μείωση σωματικού βάρους.  Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας αφορά την αύξηση του βασικού μεταβολισμού που προκαλείται από τον ίδιο τον καρκίνο, την απώλεια μυϊκής  μάζας και την  απώλεια του λιπώδους ιστού. Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τις παρενέργειες της αντινεοπλασματικής θεραπείας όπως ανορεξία, εμετοί, ναυτία, διάρροια, δυσκοιλιότητα, αλλοιωμένη γεύση και όσφρηση και τους ψυχολογικούς παράγοντες όπως κατάθλιψη ή παραίτηση που συχνά οδηγούν σε ανορεξία ή σε άρνηση για λήψη τροφής. 

Τελευταίες μελέτες έχουν δείξει πως οι ασθενείς οι οποίοι έχουν αυξημένη απώλεια βάρους παρουσιάζουν και μικρότερα ποσοστά επιβίωσης. Επίσης η απώλεια μυικής μάζας έχει πλέον σχετιστεί άμεσα με την επιβίωση των ασθενών. Έχει φανεί ότι η αυξημένη απώλεια μυικής μάζας ευνοεί την επιδείνωση της νόσου και την τοξικότητα της θεραπείας. Αυτό που συχνά υποεκτιμάται ακόμα και από τους ογκολόγους, είναι ότι απώλεια μυικής μάζας μπορεί να παρουσιάζουν και οι παχύσαρκοι ασθενείς. Αυτό είναι δύσκολο να διαγνωσθεί γιαυτό χρειάζονται κάποιες συγκεκριμένες βιοχημικές εξετάσεις.

Όταν ο ασθενής διατηρεί ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος χωρίς να υπάρχει απώλεια, η διατροφική υποστήριξη στοχεύει στην διατήρησή του καθώς και στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού. Η διατροφική συμβουλευτική έχει φανεί ότι έχει καλά αποτελέσματα και στην ποιότητα ζωής των ογκολογικών ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία..

Συνεπώς η έγκυρη διατροφική παρέμβαση κατά την διάγνωση της νόσου  μπορεί να προλάβει ή και να μειώσει όλα αυτά τα προβλήματα. Ο ασθενής που πάσχει από καρκίνο έχει ανάγκη από διατροφική υποστήριξη, τα οφέλη της οποίας είναι αδιαμφισβήτητα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Mantovani G, Madeddu C. Cancer cachexia: Medical management Support Care Cancer. 2009 Aug 18
2. Ross PJ, Ashley S, Norton A, Priest K, Waters JS, Eisen T, Smith IE, O'Brien ME., Do patients with weight loss have a worse outcome when undergoing chemotherapy for lung cancer? Br J Cancer 2004;90:1905-1911
3. EA Isenring, Nutrition intervention is beneficial in oncology outpatients receiving radiotherapy to the gastrointestinal or head and neck area. Br J Cancer 2004;91:447-452
4. Arends J, Bodiky G, Bozzeti F, Muscaritoli M, Selga G, Van Bokhorst de Van Schueren MAE, Zader A, Mestrom HJ “ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition: Non surgical Oncology”, Clinical Nutrition, 2006; 25:245-259
5. Jatoi A., Rowland K., Loprinzi CL. An eicosapentanoic acid supplement versus megestrol acetate versus both for patients with cancer associated wasting: a North Central Cancer Treatment Group and National Cancer Institute of Canada collaborative effort, J. Clinical Oncology, 2004; 22(12): 2469-2476
6. Mc Mahon K., Decker G., Ottery FD., Integrating proactive nutritional assessment in clinical practices to prevent complications and cost. Semin. Oncology 1998; 25 (2 suppl 6): 20-27
7. Mc Callum PD., Polisena CG (ed). The clinical guide to Oncology Nutrition, Chicago IL: American Dietetic Association, 2000
8. Prado CM, C;inical Cancer Res. Sarcopenia as a determinant of chemotherapy toxicity and time to tumor progression in metastatic breast cancer patients receiving capecitabine treatment, 2009